Victory studie

In mei 2018 is de Victory (Validatie van cellulaire testen voor Lyme borreliose) studie in het Radboudumc gestart, in samenwerking met het Amsterdam UMC en RIVM.

De huidige diagnostische tests voor Lymeziekte kennen twee belangrijke beperkingen:

1. ze zijn vaak negatief vroeg in het beloop van de ziekte, en
2. bij langdurige klachten maken ze geen goed onderscheid tussen een actieve Borrelia infectie of een vroeger doorgemaakte en behandelde infectie.

Van zogeheten cellulaire tests wordt gezegd dat ze mogelijkerwijs gevoeliger zijn vroeg in het beloop van de ziekte en dat ze wel onderscheid zouden kunnen maken tussen een oude (al dan niet behandelde) of actieve Borrelia infectie. Dit is echter nog niet goed genoeg onderzocht. Het doel van de Victory studie is daarom te onderzoeken of cellulaire tests van aanvullende waarden zijn in het stellen van de diagnose Lymeziekte.

De werving van deelnemers voor Victory is afgerond; er zijn geen nieuwe deelnemers voor het onderzoek meer nodig. De verzamelde gegevens worden geanalyseerd.

Wat is de ziekte van Lyme?

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie die via een tekenbeet in het lichaam komt. Het eerste signaal is vaak een rode uitslag (een erythema migrans) rond de plaats van de tekenbeet. De ziekte van Lyme kan algemene klachten veroorzaken als hoofdpijn, koorts of gewrichtspijn. Als de ziekte van Lyme niet behandeld wordt, kan het erger worden en ernstige klachten geven zoals uitstralende pijn in armen of benen, zenuwuitval, hartklachten, gewrichtsontsteking en chronische huidaandoeningen. Na behandeling met antibiotica verdwijnen de klachten meestal, maar sommige patiënten houden langdurige soms ernstige klachten, zoals spier- en gewrichtspijnen, vermoeidheid en concentratie- of geheugenproblemen.

Hoe werkt het testen op Lymeziekte?

Indien het lichaam in contact komt met een ziekteverwekker, gaan verschillende onderdelen van het afweersysteem (immuunsysteem) aan de slag om de ziekteverwekker op te ruimen. Eén van de manieren om dat te doen, is door antistoffen aan te maken. Om op Lymeziekte te testen, meten we deze antistoffen in het bloed van de patiënt. Op basis van deze test is niet altijd goed een onderscheid te maken tussen een actieve infectie en een infectie in het verleden die genezen is. Er zijn nieuwe tests ontwikkeld, die mogelijkerwijs deze nadelen niet hebben. Of dit echt zo is, wordt onderzocht in deze studie. Deze zogeheten ‘cellulaire tests’ maken gebruik van een ander onderdeel van het afweersysteem. Een cellulaire test is een bloedonderzoek.

Wat is het doel van het onderzoek?

Voordat nieuwe cellulaire tests voor het stellen van de diagnose Lymeziekte gebruikt kunnen worden in de gezondheidszorg, moeten ze onderzocht worden in grote groepen mensen. Geen enkele test is namelijk perfect: soms worden gezonde mensen door een test foutief als ziek aangemerkt, of worden zieke mensen foutief als gezond aangemerkt. Hoe vaak dit gebeurt, zegt iets over de waarde van de test. Om die reden onderzoeken we de test dus in verschillende groepen mensen, waaronder patiënten die een nieuwe diagnose gedissemineerde Lymeziekte hebben en patiënten die onder behandeling zijn op de polikliniek van het Radboudumc.

Wat zijn voor- en nadelen van deelname aan dit onderzoek?

Meedoen aan dit onderzoek heeft voor u geen voordeel. Door deel te nemen draagt u wel bij aan betere zorg voor patiënten met Lymeziekte. Het is de hoop dat artsen met behulp van deze studie in de toekomst beter de diagnose Lymeziekte kunnen stellen.

Nadelen van deelname zijn dat er bloed bij u wordt afgenomen. Bloedafname is een standaardhandeling, die wat pijn en een blauwe plek rondom de prikplaats tot gevolg kan hebben. De hoeveelheid bloed die wordt afgenomen (53 milliliter voor patiënten onder behandeling op de polikliniek en 89 milliliter voor bevestigde gedissemineerde Lymeziekte) is niet belastend en heeft geen invloed op uw gezondheid. Ter vergelijking, bij een bloeddonatie bij de bloedbank wordt per keer 500 milliliter afgenomen.

Indien u een huidafwijking heeft die past bij Lymeziekte kunnen we u vragen om toestemming om huidbiopten af te nemen. We nemen eenmalig 3 kleine biopten van 3 millimeter doorsnede. We nemen nooit huidbiopten in het gezicht. De huid wordt voorafgaand aan het biopt verdoofd met een injectie met verdovingsmiddel. Na afloop van het biopt kan het wondje een klein beetje nabloeden. Er kan een klein litteken ontstaan.

Hoe hoor ik over uitkomsten van dit onderzoek?

Na afloop van het onderzoek ontvangen alle deelnemers een e-mail met de algemene resultaten van het onderzoek. Daarnaast zullen de onderzoekers de resultaten van het onderzoek publiceren in wetenschappelijke tijdschriften, op wetenschappelijke bijeenkomsten en dergelijke. Omdat de testen niet erkend zijn voor gebruik in de huidige medische zorg, zal er geen uitslag worden gegeven aan de individuele deelnemers.